Necdet TURHAN
Türkiye'nin görme engelli ilk dağcısı ve milli atleti Necdet Turhan, Antalya'da 2-3 Mart tarihlerinde düzenlenen "8. Runtalya Maratonu" kapsamındaki 10 kilometre koşusunda, görme engellilerin daha fazla "kabartma kitap" okuyabilmeleri için yarışacak.
Nilüfer Belediyesi Bizim Ev Engelliler Sosyal Yaşam Destek Merkezi’nde çalışan 56 yaşındaki Turhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Antalya’daki organizasyonun 10 kilometrelik etabına katılacağını ve 3 Mart Pazar günü, "5049" göğüs numarası ile koşacağını belirtti.
İzmir’de, kendisi de görme engelli olan Gültekin Yazgan önderliğinde 2005 yılında kurulan Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı’nca geliştirilen "Kabartma Kitap Projesi"nin, binlerce görme engellinin parmaklarını kullanarak okuyacakları kitaplar üretmeyi ve dağıtmayı amaçladığını anlatan Turhan, "Bu etaba katılmakta ve koşmakta bir sosyal amacım var. Bu projeye destek olmak için koşacağım. Amacım, hem Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı’nı en geniş kitlelere duyurmak hem de onların ’Kabartma Kitap Projesi’ için destek sağlamak olacak" diye konuştu.
Turhan, bir süre önce Eymir Yarı Maratonu’nu koşarken bir sakatlık yaşadığını hatırlatarak, "Her yıl Antalya’da yarı maraton koşuyordum, bu yıl 10 kilometre koşacağım. Bir de pankart götürüyorum pankartta ’Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı Runtalya 2013’ yazacak. Bu pankartı da final esnasında, oradaki kamuoyunu selamlamak için açacağız" dedi.
"Kılavuz sporcularla koşacak"
Görme engelli olduğu için gerek atletizm antrenmanları gerekse atletizm yarışları sırasında, kendisine "kılavuz sporcu"ların eşlik ettiğini belirten Turhan, "Burada da yanımda iki kılavuz sporcu olacak, Yegane Güley ve Baha Demirci. Onlar beni dönüşümlü olarak, aramızda tuttuğumuz kısa bir iple koşturacaklar" dedi.
Turhan, antrenmanlarının bu ara biraz aksadığını vurgulayarak, Bursa’da kılavuz sporcu bulmakta zorlandığını, bu yüzden düzenli antrenman yapamadığını, ancak elden geldiğince hazırlıklarını sürdürdüğünü dile getirdi.
"Aydınlığa açılmış bir pencere gibi"
Parmak uçlarıyla okuyabilen görme engelliler için kabartma yazısının (Braille) çok önemli olduğunu vurgulayan Turhan, şunları kaydetti:
"Bir görme engellinin parmağının altında, kabartılmış bir yazının olması, onun okur yazar olması açısından çok önemli. Mesela şu anda sesli bilgisayarlar, dijital kitaplar çıktı, görme engelliler bunları kullanıyorlar, ama bir görme engelli çocuğun okur yazar olabilmesi, ilk eğitim sürecine başlaması için kabartma yazı bu işin olmazsa olmazı. Bu anlamda kabartma yazı bizim yaşamımızda çok önemli. Bir de her şeyi benim parmağımın altında görüyor olmam, tek tek harfleri, diğer imla işaretlerini parmağımın altında görüyor olmam, yazıyı parmaklarımla okuyor olmam, ayrı bir haz veriyor bir görme engelli olarak bana. Özetle kabartma yazı görme engellilerin okur yazar olabilmeleri için hayatı önemde."
Turhan, ayrıca kabartma yazının, evrensel bir yazı sistemi olduğunu ve dünyanın her tarafındaki görme engellilerin bu yazı sistemini kullandıklarını hatırlatarak, "altı nokta" esasına göre kurulan kabartma yazıda, tüm imla işaretleri dahil, harfler ve sembollerin kodlandığını belirtti.
Türkiye’de görme engelliler alanında 1950’li yıllarda kurulan ilk derneğin "Altı Nokta Körler Derneği" olduğunu hatırlatan Turhan, şöyle devam etti:
"Orada ’Altı nokta’ ifadesinin anılmasının nedeni bilhassa o dönemde görme engelliler arasında okur yazarlık oranı neredeyse hiç yok. ’Altı nokta’ sembolüyle bir aydınlanma hareketi oluşturmak istiyorlar. Çünkü, ’altı nokta’ görme engellilerin alfabesini yansıtıyor. Kabartma yazıyla hazırlanmış kitaplar, görme engelliler için aydınlığa açılmış bir pencere gibi. Her şeyi parmaklarının altında görüyor, okuyor olmaları, görme engelliler için eğitim, kültür anlamında büyük bir olanak."
"5 Kıtada 5 Maraton, 5 Zirve" projesi
Necdet Turhan, kendisinin "5 Kıtada 5 Maraton, 5 Zirve" projesine de değinerek, bu projesinin, sponsor desteği bulamadığı için yarım kaldığını belirtti.
Bu projeye 2002 yılında New York Maratonu’nu koşarak başladığını anlatan Turhan, şu bilgileri verdi:
"Ortalama her yıl bir maraton koşmak kaydı ile 2007 yılında ’5 kıtada 5 maraton’u koştum. Ardından dağları gerçekleştirdim. Ağrı Dağı tırmanışım oldu. Daha sonra Afrika’nın en yüksek noktası olan 5 bin 895 metrelik ’Kilimanjaro’ zirvesine ulaştım. Avrupa’da ’Mont Blanc’ tırmanışım oldu. Yani dağlar serisinden 3 dağ yaptım. 2 kıta daha var, Avusturalya ve Amerika kıtaları, ama bunlar sponsor desteği bulamadığım için yarım kaldı. Bu anlamda destek bekliyorum. Eğer desteklenirsem ’5 kıtada 5 maraton 5 zirve’ projem de tamamlanmış olacak."
